Trong phần đầu tiên về van phân phối mình đã giới thiệu sơ bộ về van phân phối, phân loại các dạng van phân phối. Phần 2 về van phân phối mình giới thiệu tới các bạn van phân phối dạng ống trượt. Và ở phần tiếp theo về van phân phối này chúng ta sẽ tìm hiểu về van phân phối dạng trượt.
>>Van phân phối - Phần 1: Giới thiệu và phân loại
>>Van phân phối - Phần 2: Van phân phối dạng ống trượt
Đối với van phân phối dạng ống trượt chúng ta đã biết là chi tiết quan trọng điều khiển hướng dòng chất lỏng chỉnh là ống trụ trượt, còn với van phân phối dạng xoay chi tiết điều khiển hướng dòng là một khóa xoay. Khóa xoay này thường có dạng mặt phẳng, dạng trụ, dạng cầu hoặc dạng côn.
Ở hình phía dưới chúng ta xem xét sơ đồ hoạt động của van phân phối dạng xoay với khóa xoay dạng trụ. Trên bề mặt khóa xoay được khoét 4 rãnh, khi kết hợp với vỏ van sẽ tạo thành 4 khoang. Khóa xoay còn có 2 lỗ khoan vuông góc, nhưng không cắt nhau để nối từng cặp khoang đối xứng. Trên vỏ van được khoan các cửa để nối với xylanh(motor), máy bơm, và thùng chứa.
Về nguyên tắc hoạt động.
Ở hình a) với góc xoay này của khóa xoay làm bít kín cửa nối với xylanh trên vỏ van. Và mạch thủy lực ở chế độ khóa.
Ở hình b) khóa xoay xoay 1 góc nhỏ, cửa nối với xylanh được mở. Dòng chất lỏng hình thành đi từ máy bơm – qua van – đi tới khoang pittong của xylanh và từ khoang cán xylanh – qua van – về thùng chứa. Các bạn có thể nhìn theo hướng mũi tên ở hình b). Kết quả của chế độ này là xylanh thực hiện một lực đẩy ra.
Ở hình c) tiếp tục xoay khóa xoay. Cho tới khi cửa nối với xylanh mở. Dòng chất lỏng hình thành đi từ máy bơm – qua van – đi tới khoang cán của xylanh và từ khoang pittong của xylanh – qua van – về thùng chứa. Các bạn có thể nhìn theo hướng mũi tên ở hình c). Kết quả của chế độ này là xylanh thực hiện một lực kéo vào.
Cấu tạo
Chúng ta cùng xem xét cấu tạo của 1 van phân phối dạng xoay, khóa xoay hình trụ với 2 chế độ làm việc.
Cấu tạo: vỏ 3, mặt bích 5, nắp đạy 1, khóa xoay 2, vật liệu bít kín 4, ổ trục 7, tay cầm 8, chốt định vị dạng bi 6.
Tại vị trí khóa xoay như hình vẽ dưới, chất lỏng đi qua lỗ 17 vào khoang 16, sau đó theo lỗ 18 đi sang khoang 12. Chất lỏng từ khoang 12 đi qua lỗ 11 trên vỏ van đi tới động cơ thủy lực. Chất lỏng thoát ra từ động cơ thủy lực đi qua lỗ 9 vào khoang 10 sau đó theo lỗ 13 đi sang khoang 14. Chất lỏng từ khoang 14 đi qua lỗ 15 trên vỏ van về thùng chứa.
Khi xoay khóa xoay 1 góc 450 theo chiều kim đồng hồ, sẽ thay đổi hướng đi của dòng chất lỏng.
Độ khít giữa vỏ van và khóa xoay cần được đảm bảo. Với khóa xoay dạng trụ dung sai giữa vỏ van và khóa xoay cỡ 0.01…0.02 mm. Bề mặt tiếp xúc cần được gia công nhẵn để đảm bảo xoay dễ dàng. Nhược điểm của khóa xoay dạng trụ là bị ăn mòn bề mặt trong quá trình làm việc. Như vậy rò rỉ sẽ tăng lên theo thời gian sử dụng. Để khắc phục nhược điểm này người ta sử dụng khóa xoay dạng trụ.
Van phân phối dạng khóa xoay thường được sử dụng để hỗ trợ van phân phối dạng ống trượt.
